Biologia to nauka o funkcjonowaniu organizmów żywych. Do organizmów żywych zaliczamy rośliny i zwierzęta. Zaliczamy też ludzi. W przyrodzie jest wiele organizmów żywych. Przyroda potrafi stworzyć swój system. Dziedziną nauk przyrodniczych, która bada strukturę i funkcjonowanie przyrody jest ekologia.
Co to jest ekologia? Nazwa wywodzi się od greckich słów : oikos i logos. Czyli dom i nauka. Ekologia jest nauką o strukturze i funkcjonowaniu przyrody. Zajmuje się ona badaniem oddziaływań, jakie zachodzą pomiędzy organizmami żywymi, a środowiskiem, w którym one funkcjonują. Można powiedzieć, że ekologia swoimi korzeniami sięga starożytności. Ale jako nauka powstała w wieku XIX. Środowisko naturalne ma wpływ na funkcjonowanie biosfery oraz człowieka. O zależnościach jakie w nim występują, o zakłóceniach w jego normalnym funkcjonowaniu i wpływie na człowieka zajmuje właśnie ekologia.
Tutaj warto wspomnieć, że mówiąc ekologia mamy często na myśli ochronę środowiska. Jeżeli mówimy, że coś jest ekologiczne oznacza to tyle, że nie zanieczyszcza środowiska naturalnego. Nie jest to określenie poprawne.
Kiedy mówimy o ekologii należy wspomnieć o takich pojęciach jak: biocenoza, biosfera, ekosystem, krajobraz, populacja, sukcesja ekologiczna. Ekologia ogólna zajmuje się badaniem funkcjonowania i struktury takich układów jak biocenoza, biosfera, populacja. A są to układy złożone, nie pojedyncze organizmy.
A jak zdefiniować ekologię? Różne są podejścia do tego zagadnienia. Claude Levi-Strauss uważa, że „ekologia jest astronomią życia”. Jak interpretować powyższe stwierdzenie. Otóż oznacza to tyle, że astronomia ukazuje położenie ciał niebieskich, natomiast ekologia ukazuje położenie organizmów żywych na naszej planecie. Ponadto Levi-Strauss stara się określić czemu rozłożenie organizmów żywych na naszej planecie jest takie, a nie inne. A także dlaczego zbiorowiska roślin mają taką a nie inną strukturę i spełniają określone funkcje. Eugene Odum z kolei wygłosił następujące zdanie – „Ekologia to nauka o strukturze i funkcjonowaniu natury, supernauka lub nauka jednocząca”. Natomiast Russel Ackoff uważa, że „Ekologia to studium ekosystemów, otwarte na szerokie pole od fizjologii do biogeografii”. Jak widać różne są definicje ekologii.
Ponadto ekologia ma wiele działów. Podobnie jak inne nauki. Dwa główne działy ekologii to ekologia gatunku oraz ekologia zespołów wielogatunkowych. A te się dzielą dalej. I tak do ekologii gatunku możemy zaliczyć ekologię populacyjną oraz ekologię ewolucyjną. Ekologia populacyjna zajmuje się dynamiką populacji lokalnych, ich występowaniem i zasięgiem przemieszczania się. Natomiast ekologia ewolucyjna to historia życia gatunków – ewolucyjne zmiany mające na celu przystosowanie do określonych warunków.
To naturalnie nie wszystkie działy ekologii. Jest ich więcej. Ekologia to złożona nauka. Mówiąc o niej często mamy na myśli ochronę środowiska naturalnego. A chodzi tu raczej o zależności pomiędzy środowiskiem a organizmami w nim żyjącymi.