Pies to od wieków najlepszy przyjaciel człowieka. Służy mu pomocą, pilnując gospodarstwa przed atakiem dzikich zwierząt lub złodziei, tropi zwierzynę, potrafi też być wspaniałym kompanem do zabawy. W jaki sposób znalazł się tak blisko nas? Przodkami psów były wilki szare „Canis lapus”. Z najnowszych badań wynika, że udomowienie go nie było jednorazowym zdarzeniem, działo się to w kilku populacjach tego stworzenia. Pies domowy, czyli „Canis familiaris” jest oficjalnie uznawany za udomowioną formę wilka, a przez niektórych za odrębny gatunek.
Okres udomawiania psa sięga tysięcy lat przed naszą erą i odbywał się bardzo długo. Najstarsze stanowiska archeologiczne, na których odkryto szczątki ludzi i psów mają około 30 tysięcy lat. Na samym początku dochodziło do krzyżowania się gatunków – wilka i psa. Dzięki temu pysk został skrócony i poszerzony, a zęby psa ścisnęły się bardziej niż u wilka. W przeciwieństwie do innych zwierząt gospodarskich, np. krowy, owcy czy konia, pies miał przede wszystkim zapewnić towarzystwo, pomoc przy polowaniach oraz bezpieczeństwo domu. Pies stał się przyjacielem człowieka na długo przed tym, jak ludzie zaczęli udomawiać inne zwierzęta.
Hodując psy, człowiek przyczynił się do powstania wielu ras, różniących się cechami użytkowymi oraz wyglądem. Prawdopodobnie już w I wieku naszej ery Rzymianie prowadzili selekcję ras, która z czasem rozwinęła się bardzo dynamicznie. Największe zróżnicowanie psich ras rozpoczęło się 500 lat temu, a większość obecnie istniejących ras powstało w XIX wieku.
Wyróżniono cztery fazy udomowienia psa.
Faza pierwsza
Ludzie pierwotni prowadzili koczowniczy tryb życia, często zmieniając miejsce obozowania. Zwierzęta z gatunku psowatych zauważyły, że po ludziach pozostaje dużo pokarmu i zaczęły podążać śladami człowieka. Z czasem stały się towarzyszami w wędrówkach, a potem zaczęły również chronić przed atakiem groźnych drapieżników.
Faza druga
Z czasem umocniły się więzi i symbioza człowieka z psem. Zwierzę otrzymywało pokarm i schronienie, a człowiek zyskał wiernego przyjaciela i skutecznego łowcę. Polowania stały się jeszcze skuteczniejsze.
Faza trzecia
Człowiek zaczął staranniej dobierać psy do hodowli – powstają pierwsze rasy i krzyżówki, które mają w jak największym stopniu odpowiadać ludziom i ich potrzebom. Psy zaczęły być traktowane z coraz większym szacunkiem, zostały przyjaciółmi rodziny.
Faza czwarta
To okres, który dotyczy współczesności. Psy są wykorzystywane w polowaniach, do opieki nad osobami niepełnosprawnymi i starszymi, są towarzyszami dorosłych i dzieci. Powstaje coraz więcej ras – pasterskich, obronnych, myśliwskich itp. Psy pracują w policji, służbach ratowniczych, w straży granicznej, wojsku. Coraz więcej osób pragnie mieć własnego psa. Zanim jednak się na to zdecydujemy, warto przeczytać fachową literaturę, porozmawiać z właścicielami psów i rozważyć, czy w domu znajdzie się miejsce dla sympatycznego czworonoga, oraz kto będzie odpowiedzialny za zajmowanie się nim. Psy nie są zabawkami i bywają groźne, ale odpowiednio wychowywane mogą zostać pełnoprawnym członkiem rodziny.
